Schrijven in verleden of tegenwoordige tijd

Welke tijdsvorm werkt het beste voor je verhaal?

Als je een verhaal schrijft zijn er behoorlijk wat besluiten die je neemt. Of ze nou bewust of onbewust gebeuren, je maakt beslissingen die de rest van je verhaal beïnvloeden. Een van die beslissingen is de tijdsvorm die je gebruikt. Onlangs kreeg ik de vraag wat het verschil is tussen het gebruik van de verleden tijd of de tegenwoordige tijd en wat de voor- en nadelen daarvan zijn. Hieronder een aantal zaken die je in gedachte kunt houden tijdens het schrijven.

Geen goed of fout

Vaak zal de keuze voor een tijdsvorm automatisch gekozen worden zonder dat je erbij nadenkt. Mogelijk heb je een vorm waarin het schrijven je het makkelijkst afgaat of heb je een voorkeur voor wat voor boeken je het liefst leest. Het is dan ook goed om te benadrukken dat er geen sprake is van goed of slecht wat betreft de tijdsvorm die je kies. Het gaat er vooral om wat je wilt vertellen en aan wie.

Verleden tijd versus tegenwoordige tijd

Schrijven in de verleden tijd is een veelgebruikte vorm in de literatuur. Het leent zich goed voor verhalen waarbij iemand terugkijkt op een gebeurtenis dat zich al heeft voltrokken. Het geeft het gevoel dat de afloop al geweest is en dat je als lezer alleen nog niet weet hoe het afgelopen is. Dit kan nadelig zijn wanneer je een spannend verhaal schrijft. Door de verleden tijd insinueer je namelijk dat het personage door wiens ogen we het verhaal beleven de gebeurtenissen overleeft.

Schrijven in de tegenwoordige tijd zorgt vaak voor een actiever verhaal. Hierdoor kun je ervoor zorgen dat de lezer voor zijn gevoel dichter op het personage zit. Je zorgt ervoor dat de lezer de gebeurtenissen meebeleeft en betrokken raakt, waardoor het verhaal spannender wordt. Met name voor jonge kinderen werkt het beter om in de tegenwoordige tijd te schrijven, omdat ze het dan beter begrijpen.

Combinatie

Je kunt ook een combinatie maken van beide tijdsvormen. Door bijvoorbeeld je lopende verhaal in de tegenwoordige tijd te schrijven en je flashbacks in de verleden te schrijven wordt het voor de lezer extra duidelijk dat we terugblikken naar het verleden.

Uitproberen

Weet je niet goed welke tijdsvorm je wilt aanhouden? Probeer dan eens een stuk te schrijven in beide vormen en kijk wat het beste werkt. Welke versie spreekt je het meeste aan en waarom? Wat leest het prettigste? Door verschillende vormen uit te proberen, kom je er vanzelf achter wat het beste werkt. Hou er ook rekening mee wat voor jou het prettigste schrijft. Zeker voor beginnende schrijvers kan het lastig zijn om in een andere tijdsvorm te schrijven dan je gewend bent. Maak het je dus niet onnodig moeilijk en zorg er voor dat het schrijven vooral een leuke bezigheid blijft.

Er is in ieder geval geen gouden regel die beslist in welke vorm jouw verhaal geschreven moet worden. Bedenk vooral wat je wilt vertellen en aan wie en neem dat als uitgangspunt. Denk goed na wat het beste past bij jouw verhaal. De keuze is aan jou.